Lwów miasto muza – kolebka artystów, malarzy i rzeźbiarzy

Naszą wycieczkę do Lwowa należy rozpocząć od tezy,że ze względu na bogatą historię i wielokulturową przeszłość, był kolebką wielu wybitnych artystów, w tym malarzy i rzeźbiarzy. Zazwyczaj , aby poprzeć tezę należy szukać argumentów, ale w tym artykule po prostu przytoczymy kilka sylwetek znakomitych postaci, które są wizytówką Lwowa. Królewskie miasto Lwa od zawsze inspiruje artystów do tworzenia. Zachwyceni pięknem miasta artyści wielokrotnie przedstawiali na swoich płótnach architekturę, ulice, przyrodę Lwowa czy po prostu codzienne życie jego mieszkańców. Ich prace są dziełami niezwykle cennymi, gdyż przekazują kolejnym pokoleniom oddech czasu, atmosferę miejsca, pokazują, jak wyglądało nasze miasto w różnych czasach i jacy byli ludzie, którzy w nim żyli.

10 sylwetek mistrzów, którzy malowali Lwów w różnych epokach

Pierwszym na naszej liście podczas wycieczki do Lwowa sprzed wieków jest  Abraham Hogenberg/Aureliusz Pasarotti. Twórca Panoramy  miedziorytu, na którym przedstawiona jest panorama Lwowa. Pierwszy drukowany wizerunek, a także pierwszy znany wizerunek miasta. Rycinę wykonał Abraham Hogenberg (z domu Abraham Hogenberg) na podstawie rysunku przedstawiającego panoramę Lwowa z przełomu XVI i XVII wieku. dzieła Aurelio Passarottiego, inżyniera fortyfikacji króla Zygmunta III. Obraz powstał jako ilustracja do „Topografii miasta Lwowa” (łac. „Topographia Civitatis Leopolitane”; autor – radny miasta Lwowa Jan Alnpek), pierwszego opisu Lwowa, opublikowanego w szóstym tomie encyklopedia „Opis Miast Świata” (łac. „Civitates orbis terrarum”) sześciotomowy katalog miast świata, wydany w latach 1592-1618 przez Georga Brauna, Franza Hogenberga dla Świętego Cesarza Rzymskiego Maksymiliana II Habsburga.

Austriacki malarz, grafik, mistrz gatunku teatralnego Antonii Lange

Kolejnym artystą wpisującym się w program wycieczki do Lwowa uchwyconego na płótnie jest  Antonii Lange.  Austriacki malarz, grafik, mistrz gatunku teatralnego i dekoracyjnego urodził się w Wiedniu w 1774 roku. Studiował malarstwo u austriackiego malarza krajobrazu Lorenza Schonbergera. Artysta przybył do Lwowa w 1810 r., przez wiele lat pracował jako artysta w teatrze lwowskim, cieszył się szacunkiem i uznaniem publiczności, stał się wybitną postacią w lokalnym środowisku kulturalnym. Lange uważany jest za prekursora krajobrazu historycznego („ patriarcha pejzażu lwowskiego”). Z podziwem cudzoziemca kontemplującego egzotykę odtworzył magiczne pejzaże Galicji i Wołynia. Do większości swoich obrazów wybiera malownicze zakątki Galicji: ruiny zamku w Zbarażu, zamek w Kołtowie, widok na Olesk, Plisnesko, zamek w Terebovli itp. Z płócien i rysunków A. Liange powstały we Lwowie 2 pierwsze albumy litografii): „Zbior widoków cenniejszych ogrodów w Polsce” i „Zbior widoków okolic w Galicji”, wydane w 1824 r., s. przez instytucję A. Pilliera (35 rycin). W uroczystych salach ratusza wystawiono 14 obrazów artysty.

Litograf i grafik, urodzony w Pradze – Karol Auer

Karol Auer, czeski Karel Auer, niemiecki Karl Auer; 1818-1859. Prace tego artysty to trzeci punk nasze wycieczki do Lwowa. Litograf i grafik, urodzony w Pradze, absolwent wiedeńskiej Akademii Sztuk, przez ponad 20 lat pracował we Lwowie i Galicji. Auer przybył do Lwowa w latach 30. XVIII w. na zaproszenie znanych lwowskich wydawców Józefa i Piotra Pillierów, aby zastąpić swojego poprzednika Antona Lange. Podstawą twórczości litograficznej artysty były naturalnej wielkości szkice, które wykonywał podczas znajomości z Galicją w poszukiwaniu motywów przyrodniczych i architektonicznych.1837-1838 – trzeci album seryjny „Galiczyna w obrazach, czyli galeria litografowanych widoków okolicy i najwybitniejszych zabytków Galicji” Karla Auera. Seria składała się z 48 rycin litograficznych, wydanych w dwunastu odrębnych zeszytach- teczkach po 4 arkusze graficzne.

Architekt, akwarelista-  Alfred Kamienobrodzki

Alfred Kamienobrodzki (1844–1922). Architekt, akwarelista. Prace tego artysty stanowią kolejny punkt wycieczki do Lwowa w ujęciu artystycznym na przestrzeni wieków. Studiował rysunek i malarstwo w Krakowie oraz w Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu, architekturę na Politechnice w Wiedniu. Od 1874 pracował we Lwowie, był członkiem Towarzystwa Politechnicznego. Od 1880 roku uczestnik wystaw sztuki miejskiej. W latach 1913, 1917 i 1920 odbywały się we Lwowie wystawy osobiste. Jako artysta zajmuje się głównie techniką akwareli i pasteli, maluje widoki architektoniczne, wnętrza. W malarstwie dużą wagę przywiązywał do szczegółów budynków i szczegółów życia miejskiego. Tematyką były pejzaże, wnętrza, architektura Lwowa, Krakowa i okolic, a także Wołynia.    Pod piątym numerem trasy wycieczki do Lwowa kryje się Franciszek Kowaliszyn. Historyk i ilustrator Lwowa i Galicji, skromny urzędnik władz Magistratu Miejskiego i archiwista Archiwum Aktów Starożytnych, Franciszek Ksawery Kowaliszyn, urodził się w 1853 r. we wsi Mała Ponikowica. Studiował na wydziale architektury Politechniki Lwowskiej, jednak studiów nie ukończył ze względu na brak środków finansowych. Jednocześnie wiadomo, że po ukończeniu Politechniki pracował w Archiwum Miejskim we Lwowie.

Malarz, akwarelista, litograf-  Otto Dobrowolski

Zachwycając się taką wycieczką do Lwowa z minionych epok warto także wspomnieć o  Otto Dobrowolski – malarz, akwarelista, litograf. Urodzony w 1883 roku w Czerniowcach. Studia odbył w Krakowie (ukończył krakowską Akademię Sztuk Pięknych), w latach 1908-1909 artysta mieszkał w Paryżu, następnie w Monachium, by ostatecznie powrócić do Lwowa. Lata 1911-1912 spędził w Paryżu. A zimą 1914-1915 wydał we Lwowie album dziesięciu kolorowych litografii „Lwów”. Autor pejzaży (głównie widoków Lwowa, Paryża, Monachium i Wiednia), karykatur, scen z życia miejskiego i portretów. Odo Dobrowolski szeroko stosował techniki pasteli i akwareli, gwaszu, tuszu, rzadziej tempery i olejów. Nastrój prac artysty waha się od groteskowego po spokojny. Twórczy dorobek artysty nawiązuje do tradycji impresjonizmu i modernizmu charakterystycznymi cechami – wyrazistymi konturami, szeroką płaszczyzną kolorystyczną i ogólną kompozycją.

Miejskie pejzaże Lwowa – Stanisław Tondos

Stanisław Tondos-  prace tego artysty również należy wspomnieć podczas wycieczki do Lwowa. Urodził się w 1854 roku w Krakowie. W latach 1869-1875 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Jana Matejki i Władysława Ludkiewicza, a później w Wiedniu i Monachium. Malował przede wszystkim akwarele, posługiwał się także techniką olejną i pastelą. Tondos malował najczęściej pejzaże miejskie Krakowa, ale malował także Warszawę, Poznań, Wrocław i Lwów, wyjeżdżał do pracy do Wenecji, Wiednia, Norymbergi i Magdeburga. Twórczość Tondo została spopularyzowana poprzez reprodukcje w czasopismach, a zwłaszcza na pocztówkach. Pocztówki oparte na akwarelach Tondosa przedstawiających 25 pejzaży miejskich Lwowa wydawane były w latach 1899-1902, 1914-1915 i 1932. Dzieła te wyróżniają się nie tylko walorami artystycznymi, ale także walorami dokumentalnymi. Wyraźnie odzwierciedlają życie i architekturę Lwowa na początku XX wieku. Stanisław Tondos zmarł w 1917 r.

Otworzył prywatną szkołę malarską dla kobiet Tadeusz Rybkowski

Kolejną osobą godną uwagi podczas wycieczki do Lwowa to polski ilustrator Tadeusz Rybkowski. Jednym z artystów malujących Lwów na początku XX wieku. Urodził się w 1848 roku w Kielcach. Studiował w Warszawie i Wiedniu. W 1893 roku artysta przeniósł się do Lwowa, gdzie został mianowany profesorem malarstwa dekoracyjnego w Państwowej Szkole Przemysłowej. Otworzyła także prywatną szkołę malarstwa dla kobiet we Lwowie. W 1894 roku objął kierownictwo prac nad scenografią artystyczną na Wystawę Krajową we Lwowie. Zajmuje się różnymi dziedzinami sztuki zdobniczej: projektami gobelinów do sali posiedzeń i klatki schodowej w dyrekcji kolei, a także malowidłami ściennymi zdobiącymi nowo wybudowany Teatr Miejski. Mistrz wielokrotnie wystawiał swoje prace w Krakowie, Warszawie, a najczęściej brał udział w wystawach we Lwowie (czasem kilka razy w roku).

Ludvik Tyrovych jeden z najwybitniejszych przedstawicieli grafiki lat 30. XX wieku

Ludvik Tyrovych (1901–1958). Tego grafika nie mogło zabraknąć na naszej liście podczas wycieczki do Lwowa. Studiował we Lwowie u Kazimierza Sihulskiego, później w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1923-1926). Po powrocie do Lwowa w 1929 prowadził zajęcia z grafiki, w latach 1930-1939 wykładał na Politechnice Lwowskiej, a następnie od 1945 w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. W 1934 roku Ludvik Tyrovych był jednym z organizatorów Lwowskiego Związku Artystów Grafików. W 1932 roku we Lwowie ukazał się jego album „Piękny Lwów”, zawierający litografie reinterpretujące tradycyjne motywy ikonografii lwowskiej. Pojawiają się akcenty nowego Lwowa, kontrastujące z historyczną architekturą.

Erno Erb artysta rodem ze Lwowa

Erno Erb (1878–1943) to znany artysta lwowski, urodzony na jego przedmieściu – Znesinnym. Już w czasach Cesarstwa Austriackiego, do którego należał Lwów, E. Erb ukończył wydział malarstwa dekoracyjnego Cesarsko-Królewskiej Państwowej Szkoły Przemysłowej (1898). Po ukończeniu studiów we Lwowie Erb od 1899 roku studiował malarstwo dekoracyjne i pracował w warsztatach teatralnych w Wiedniu. Po powrocie do Lwowa maluje obrazy, kostiumy i dekoracje dla teatru, maluje synagogi. Tworzy pejzaże miejskie Lwowa. W miejskich pejzażach Erno Erba wyczuwalna jest czuła miłość do Lwowa, jego zabytków architektury i mieszkańców. W swoich pracach mistrz stworzył artystyczny obraz dziesięcioleci poprzedzających II wojnę światową. Artysta zginął w obozie koncentracyjnym w Janowie w lipcu 1943 r.

Ten artysta kończy wycieczkę do Lwowa. Naszym oczom ukazał się piękny pejzaż miasta, które przez wieki rozwijało się i stawało idealnym miejscem dla artystów, malarzy czy rzeźbiarzy. Inspirowało i dawało schronienie. Tu każdy czuł się swobodnie i rozwijał swoje pasje.